पोखरा, ५ वैशाख । प्रत्येक १० वर्षमा सञ्चालन गरिने राष्ट्रिय जनगणना यस वर्ष गरिदै छ ।

जनगणना सबै घर, बसोबास गरेका परिवार र व्यक्तिको विवरण संकलन गरी प्रशोधन एवं प्रकाशन गर्ने वृहत राष्ट्रिय कार्यक्रम हो ।

नेपालमा जनगणना वि.सं १९६८ देखि शुरू भएको हो । यस वर्ष सञ्चालन हुने जनगणना नेपालको १२ औं तथा देशको संघीय संरचना पछिको पहिलो हो ।

राष्ट्रिय जनगणना २०७८ मा गणना कार्र्य दुई चरणमा सञ्चालन गरिनेछ । जनगणनाको तयारीका लागि गणनामा खटिने जनशक्तिको क्षमता तथा सीप विकासका लागि विभिन्न चरणमा तालिम सञ्चालन भइरहेका छन् ।

अहिलेसम्म प्रदेश÷जिल्ला जनगणना अधिकारी, गणकलाई प्रशिक्षण गर्ने मुख्य प्रशिक्षक र स्थानीय जनगणना अधिकारीको तालिम सम्पन्न भएको छ । त्यसपछि सुपरिवेक्षकको तालिम वैैशाख १६–२२ गतेसम्म सञ्चालन हुनेछ ।

जनगणनामा पहिलो चरणमा वैशाख २६ गतेदेखि जेठ १४ गतेसम्म सुपरिवेक्षकले प्रत्येक घर तथा घरपरिवारमा पुगेर घर तथा घरपरिवार सूचीकरण फाराम भर्ने छन् ।

दोस्रो चरणमा जेठ २५ गतेदेखि असार ८ गतेसम्म गणकहरुले प्रत्येक घरपरिवारमा पुगेर मुख्य प्रश्नावलीमार्फत् विभिन्न विवरणहरु संकलन गर्ने छन् । गणकका लागि जेठ १७ देखि २२ गतेसम्म तालिम सञ्चालन हुनेछ ।

गण्डकी प्रदेशको पोखरामा गण्डकी प्रदेश जनगणना कार्यालय स्थापना गरी आवश्यक तयारी तीव्र पारिएको निर्देशक जगु बस्याल जानकारी दिनुभयो । कास्कीमा बगर, लेखनाथ, अन्नपूर्ण र मादीमा स्थानीय जनगणना कार्यालय स्थापना गरिएको छ ।

कास्की जिल्लामा पहिलो चरणमा एक सय ८० जना भन्दा बढी सुपरिवेक्षक र दोस्रो चरणमा ७ सय ७० भन्दा बढी गणक परिचालन गरिनेछ । कास्कीमा करीब एक लाख ७० हजार घरपरिवारमा जनगणना गरिने अनुमान गरिएको छ ।

निर्देशक बस्यालले घरघरमा आउने सुपरिवेक्षक तथा गणकलाई सत्यतथ्य विवतरण उपलब्ध गराउन अनुरोध गर्नुभएको छ ।

विभिन्न जाति, भाषा, धर्म, क्षेत्र, वर्ग, लिङ्ग तथा उमेर समूह अनुसार समग्रमा हामी कति छौं ? कहाँ छौ ? र कुन अवस्थामा छौ ? भन्ने थाहा पाउनु नै जनगणनाको प्रमुख उद्देश्य हो ।

जनगणनाको विवरणका आधारमा नै राज्यले आम नागरिकहरुको हितका लागि अब के गर्नुपर्छ ? कहिले गर्नुपर्छ ? र कसरी गर्नुपर्छ ? भन्ने जस्ता नीति, योजना तथा कार्यक्रमहरु तय गर्दछ ।